مطلب زیر سخنان بنیان گذاران رادیوتوان می باشد با مخاطبان این رادیو اینترنتی که خانم سمانه استاد گزارشگر روزنامه صبح نو به نگارش در آورده است
گفت‌وگوی «صبح نو» با بنیان‌گذاران استارتاپ فرهنگی «رادیو توان»
حمایت نشدند، اما ادامه دادند
سمانه استاد / راه‌اندازی استارتاپ در هر زمینه‌ای معمولا همراه است با مشکلات و چالش‌های فراوان و بیش از نیمی از استارتاپ‌ها هیچ‌وقت به موفقیت نمی‌رسند. در راه رو‌به‌رویی با این چالش‌ها نیاز به انگیزه‌ای بسیار است که ضرورت آن در راه‌اندازی استارتاپ‌های فرهنگی چندبرابر می‌شود.
«رادیو توان» ازجمله استارتاپ‌های موفق فرهنگی است که در طول حیات چهارساله خود جوایز مهمی از جمله برنده اول رویداد الکام استارز ششم، مقام نخست اولین رویداد توانبخشی و رتبه اول در رویداد استارتاپی رویش را به‌دست آورده است.
«رادیو توان»بستری است که در آن شنوندگان می‌توانند فایل‌های صوتی تولیدی این رادیو را در زمینه‌های مختلف بشنوند، اما هدف اصلی این رادیو تولید محتوای فرهنگی در رابطه با افراد دارای معلولیت است.
محتوایی نه مختص این افراد بلکه در راستای فرهنگ‌سازی در رابطه با موضوع معلولیت که برای همه شنوندگان مفید خواهد بود. تیم پایه‌ای این رادیو را چهار نفر از افرادی تشکیل می‌دهند که خود به واسطه معلولیت با مشکلات افراد دارای معلولیت آشنا بوده و کاملا به آن آگاه هستند. در این مجال، سراغ بنیان‌گذاران این استارتاپ فرهنگی رفته‌ایم.
«مهدیه رستگار» دارای معلولیت شدید جسمی و حرکتی است و با وسیله کمکی ویلچر رفت‌وآمد می‌کند. او تجربه کارهای مختلف از گزارشگری و ویراستاری گرفته تا گویندگی را دارد.
وی مدتی مسوول رسانه انجمن باور بوده و به فرهنگ‌سازی در ارتباط با دنیای افراد دارای معلولیت می‌پرداخت. خانم رستگار در رابطه با اهداف و چرایی تشکیل این استارتاپ به «صبح‌نو» چنین می‌گوید:
رادیو توان چطور شکل گرفت؟
سال97 ،دو تن از دوستان من آقای «یوسف رستمی» و خانم «زهرا خان‌اُف» در دانشگاه رعد درس می‌خواندند، آن‌ها چندین ایده استارتاپی داشته و نمی‌دانستند کدام‌یک را اول شروع کنند.
در همایشی ما یکدیگر را دیدیم و با توجه به علاقه من به گویندگی تصمیم بر این شد که اول رادیو راه‌اندازی شود. نام «رادیو توان» را بر آن گذاشته و فعالیت‌های‌مان را در طول چهار سالی که از شروع این استارتاپ می‌گذرد، ادامه داده‌ایم.
در این رادیو، من به همراه خانم خان‌اُف، آقای رستمی و خانم «فرزانه حبوطی» که به دختری با استخوان شکسته معروف است، همراه هستیم.
ایده «رادیو توان» از کجا نشات می‌گیرد؟
مشکلات افراد دارای معلولیت بی‌شمار است. مشکلات اقتصادی واقعا فشار زیادی به یک فرد وارد می‌کند؛ به‌عنوان‌مثال، قیمت ویلچر که نیاز اولیه بسیاری از افراد دارای معلولیت است، از دومیلیون تومان به 30میلیون تومان در این سال‌های اخیر افزایش یافته است.
این تنها یکی از هزینه‌هاست. هزینه‌های دیگری مانند دارو و وسایل پزشکی و بهداشتی نیز سرسام‌آور است. در سوی دیگر، برخی از دوستان ما نمی‌توانند به‌دلیل مشکلات شهری و نگاه غلط شهروندان از خانه خارج شوند.
تنها به این دلیل که روی ویلچر نشسته یا نابینا هستند، توانایی‌ها و استعدادهای‌شان دیده نمی‌شود. ما سعی کردیم با راه‌اندازی «رادیو توان» از این توانایی‌ها استفاده کنیم.
حال که نمی‌توانیم این مشکلات بی‌شمار را حل کنیم، حداقل با انرژی مثبت، لبخندی گوشه لبی نشانده و توانمندی درونی خودمان و دیگر عزیزان دارای معلولیت را نشان دهیم. یک گوینده رادیو شاید هیچ‌وقت نیازی نباشد روی دو پا بایستد.
تنها سرمایه بسیاری از دوستان ما حنجره‌شان است که به هنرشان تبدیل شده و امیدواریم که بتوانند از آن در شبکه‌های رادیویی نیز استفاده کنند.
آیا پیشنهادی مبنی بر همکاری با شبکه‌های رادیویی داشته‌اید؟
خیر متاسفانه، اما من اطمینان دارم که همکاران ما در «رادیو توان» به‌خوبی از پس این موضوع برخواهند آمد.
ما دوستان نابینایی داریم که کار میکس و تدوین را به‌صورت حرفه‌ای انجام می‌دهند. تا حدی که یکی از کارگردانان رادیو که سابقه طولانی در این امر دارند، وقتی این کار را شنیدند باورشان نمی‌شد این‌قدر حرفه‌ای عمل شده باشد.
«رادیو توان» چه فعالیت‌هایی انجام داده و چه نوع محتوایی تولید می‌کند؟
در ابتدا تصمیم داشتیم فقط اخبار خوب را منتشر کنیم؛ زیرا میان این همه خبرهای بد، جای این خبرها را خالی می‌دیدم.
قطعا ما بیشتر از خیلی از افراد دیگر در جریان مشکلات هستیم؛ زیرا هر چهار نفر ما از دل مشکلات بیرون آمده‌ایم و روزانه با هزار و یک مساله ریزودرشت روبه‌رو هستیم، مسائلی که شاید هیچ‌وقت به ذهن افراد غیرمعلول خطور نکند اما با وجود همه این‌ها، اولین هدف‌مان را این انتخاب کردیم که حال خودمان و دوستان‌مان را خوب کنیم.
سعی کردیم انرژی مثبت و انگیزه کار کردن، شادی و نشاط را از طریق این رادیو گسترش دهیم. در این رادیو هر نوع محتوایی را می‌توان یافت؛ از داستان و حکایت گرفته تا اخبار علمی و حتی نمایشنامه. در «رادیو توان» محتوای طنز، آموزشی و روانشناسی نیز تولید می‌شود.
آیا مخاطبان «رادیو توان» تنها افراد دارای معلولیت هستند یا برای تمام جامعه این محتواها قابل استفاده است؟
در ابتدا قصد داشتیم «رادیو توان» را منحصر به افراد دارای معلولیت بدانیم. خبرهای موفقیت این افراد را منتشر کنیم، درباره قهرمانان و ورزشکاران دارای معلولیت حرف بزنیم، وسایل جدیدی که برای این افراد تولید می‌شود را معرفی کنیم یا درباره کمک‌های سازمان‌های مختلف به افراد دارای معلولیت بگوییم ولی پس از مدتی به این نتیجه رسیدیم که این رویکرد درست نیست و نباید هیچ‌گونه جداسازی بین افراد دارای معلولیت و دیگران انجام داد. می‌توان گفت «رادیو توان» مختص هر کسی است که می‌خواهد حال دلش خوب باشد.
در این رادیو چه کسانی فعالیت می‌کنند؟
در ابتدا و به مدت یک‌سال من تنها گوینده رادیوتوان بودم. روزی چندین فایل صوتی آماده کرده و در کانال و سایت رادیو بارگذاری می‌کردم اما پس از مدتی از سراسر کشور دوستان دارای معلولیت و دوستان غیرمعلول به ما پیوسته و گویندگان زیادی به جمع‌مان اضافه شدند.
روند تولید محتوا در این رادیو به چه شکل است؟
تمام این محتواها ازسوی دوستان در خانه‌های‌شان و با یک گوشی موبایل ضبط شده است. متاسفانه امکانات حرفه‌ای برای ضبط صدای دوستان فراهم نیست اما سعی می‌کنیم این صداها را با استفاده از نرم‌افزارهای ویرایش صدا با کیفیت عالی عرضه کنیم.
تولید محتوا نیز به دو شکل انجام می‌شود؛ در مواقعی فرد خودش فایلی را متناسب با شرایط تهیه کرده و می‌فرستد و گاهی نیز ما متن را به نویسنده سفارش داده، او می‌نویسد، در اختیار کارگردان می‌گذارد و کارگردان با چند نفر گوینده آن را ضبط می‌کند.
سپس این محتواها با تایید ناظر پخش وارد مرحله تدوین شده و درنهایت در فضای مجازی منتشر می‌شود. اگر محتوای ارسالی از مخاطب باشد معمولا آن را با هشتگ ارسالی از مخاطبان در کانال رادیو قرار می‌دهیم.
پربازدیدترین محتواهای تولیدشده در رادیوتوان تا امروز کدام است؟
یکی از دوستان نابینا پیشنهادی دادند درباره اینکه اگر میزبان شما نابینا بود چه باید کرد و اگر مهمان نابینا بود چه رفتاری باید انجام داد.
این ایده ازسوی نویسنده‌ها نوشته شده، ضبط و پخش شد و بسیار مورد استقبال قرار گرفت. سعی می‌کنیم در تولید این محتواها فرهنگ‌سازی را بگنجانیم.
برای راه‌اندازی رادیوتوان و در طول چهارسال فعالیت این استارتاپ با چه چالش‌هایی روبه‌رو بودید؟
در کارهای استارتاپی ناامید شدن به‌وفور رخ می‌دهد. ما نیز در مواقع زیادی ناامید و بی‌انگیزه شدیم اما هر بار اتفاق قشنگی رخ داد که به ما توان ادامه دادن می‌داد.
این اتفاق زیبا گاهی برنده شدن در یک رویداد بود، گاهی قول یک حمایت حتی اگر به ثمر نرسیده باشد و گاهی فکر کردن به اینکه یک فرد دارای معلولیت در روستایی دور روی تخت خوابیده و با گوشی موبایلی که در دست دارد برای «رادیو توان» فایل ارسال می‌کند. شنیدن صدای او و خوشحالی‌اش از این اتفاق به ما انرژی می‌داد.
آیا در راه‌اندازی این استارتاپ و در طول این مسیر حمایت‌هایی ازسوی ارگان‌ها و سازمان‌های مربوط دریافت کرده‌اید؟
تا این لحظه هیچ حمایتی از ما نشده، دست‌مان را به زانوی خودمان گرفتیم و بلند شدیم و از جیب خودمان هزینه کردیم.
آیا درآمدزایی نیز از اهداف «رادیو توان» است؟
قطعا. هدف‌مان این است که این رادیو را از طریق تولید کتاب‌های صوتی، فایل‌های مناسبتی، تیزرهای تبلیغاتی، تلفن‌های گویای شرکت‌ها و … به درآمد برسانیم.
در این راه علاوه‌بر کمک از گوینده‌های خوب «رادیو توان»، از حضور گویندگان حرفه‌ای نیز دعوت می‌کنیم. از کسانی‌که در زمینه تدوین حرفه‌ای فعالیت می‌کنند و همین‌طور نویسنده‌هایی که محتواهای مناسب با فضای سایت و شبکه‌های اجتماعی تولید می‌کنند نیز برای همکاری استقبال می‌کنیم.
برای آینده رادیوتوان چه آرزوها و برنامه‌هایی دارید؟
از ابتدای «رادیو توان» دو آرزو داشتم؛ یکی از آن‌ها حمایت معنوی است که بتوانیم برای همکاران این رادیو در صداوسیما، به‌ویژه در رادیوی ملی آیتمی داشته باشیم که هر هفته پخش شود.
این کار روحیه دوستان‌مان را بسیار بالا خواهد برد و به آن‌ها انگیزه خواهد داد. آرزوی دیگرم این است که «رادیو توان» به درآمدزایی برسد.
بسیاری از این دوستان دغدغه این را دارند که اگر موبایل‌شان خراب شود چه باید بکنند؛ زیرا تنها راه اتصال آن‌ها به دنیای بیرون همین یک گوشی ساده است. امیدوارم با تحقق این آرزوها و اهداف روزهای بهتری در انتظار رادیوتوان باشد.
یوسف رستمی
«یوسف رستمی» از دیگر بنیان‌گذاران «رادیو توان» است که در سال82 بر اثر تصادف دچار آسیب قطع‌نخاع شده و دارای معلولیت جسمی و حرکتی است.
او کارشناسی فناوری اطلاعات دارد و در گفت‌وگو با «صبح‌نو» از جای خالی حمایت‌هایی می‌گوید که می‌تواند منجر به استقلال مالی افراد دارای معلولیت می‌شود.
کمی بیشتر «رادیو توان» را برای مخاطبان «صبح‌نو» معرفی کنید!
رادیوتوان بستری است برای افرادی که دارای معلولیت هستند و به‌نوعی در خانه به‌سر می‌برند، کسانی که هیچ امکانات آموزشی، اطلاعات تخصصی در حوزه گویندگی و فن بیان ندارند.
آن‌ها می‌توانند با دسترسی رایگان به این پلتفرم به محتواهای تخصصی در این زمینه دست یابند.
برای راه‌اندازی «رادیو توان» و درطول چهار سال فعالیت این استارتاپ با چه چالش‌هایی روبه‌رو بودید؟
چالش روزهای نخست ما کمبود افراد متخصص در این حوزه بود. با توجه به این کمبود شروع به یادگیری برخی تخصص‌ها کردیم تا کمتر به دیگران وابسته باشیم.
دوره‌های آموزشی برخی نرم‌افزارها را گذرانیدم تا نیازهای اولیه خودمان را رفع کنیم. امروز شاهد رشد و پیشرفت بسیاری از دوستانی هستیم که از روزهای نخست با ما در ارتباط هستند.
در آن روزها کیفیت فایل‌های تولیدی کم بود اما درحال‌حاضر این موارد ابتدایی رفع شده و رشد خوبی را در این زمینه شاهد هستیم.
درحال‌حاضر اما مشکل اصلی ما کمبود تجهیزات و امکانات اولیه‌ای است که باید در راستای پیشرفت کاری در اختیار گویندگان راه دوری قرار بگیرد که با ما همکاری می‌کنند و نیاز داریم تا در این زمینه ازسوی ارگان‌ها، سازمان‌ها و انجمن‌های مرتبط حمایت شویم.
چالش بعدی ما این است که بتوانیم در رسانه‌هایی مانند رادیو ملی و تلویزیون به‌صورت هفته‌ای در برنامه‌ها و میان‌برنامه‌های مختلف فعالیتی را انجام دهیم. در کانال و سایت «رادیو توان» فایل‌های باکیفیتی دیده می‌شود که زیر نظر سردبیر، ادیتور، نویسنده و گوینده‌های خوب این مجموعه تولیدشده و گواهی است بر توانایی این تیم برای تولید در رسانه‌های ملی.
شنیدن محتواهای «رادیو توان» برای چه کسانی مناسب است؟
محتواهای ما عمومی است و «رادیو توان» این بستر را برای هر کسی که دوست دارد به حال خوب برسد فراهم کرده است.
رادیوتوان در راستای چه اهدافی شکل گرفت؟
هدف ما در رادیوتوان ارتقای سطح فرهنگ است. چرا یک فرد معلول نمی‌تواند به‌راحتی از خانه بیرون آمده و به محتوای آموزشی و برنامه‌های خوب دسترسی داشته باشد!
متاسفانه سازمان‌ها، انجمن‌ها و بهزیستی برنامه‌های کمی برای افراد دارای معلولیت در نظر گرفته‌اند. درحال‌حاضر مردم ما بیش از هر چیز به حال خوب نیاز دارند و «رادیو توان» می‌تواند این حال خوب را با حمایت از افراد دارای معلولیت، توانمندسازی آنان و افزایش مهارت‌های‌شان فراهم کند.
با این فعالیت‌ها دوستان دارای معلولیت می‌توانند به درآمد برسند و استقلال مالی داشته باشند. عدم آگاهی والدین از توانایی‌های فرزند دارای معلولیت‌شان باعث می‌شود آن‌ها باور نکنند که فرزندشان می‌تواند به درآمد برسد.
با اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی در این زمینه هزینه دولت نیز پایین می‌آید. امیدواریم با حمایت‌های بیشتر رادیوتوان بتواند موثرتر در این زمینه قدم بردارد.
آیا عملکرد رادیوتوان در طول این چهار سال موثر بوده است؟
وقتی تیمی را تشکیل می‌دهید تا کار گروهی انجام دهید در ابتدا نیاز است مهارت‌های لازم را یاد بگیرید. با کسب این مهارت‌ها، استقلال، اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس بالا می‌رود.
وقتی می‌بینیم که حامیان و شنونده‌های ما بازخوردهای مثبت می‌دهند، حال‌مان خوب می‌شود. این میزان مشارکت به ما انرژی می‌بخشد. در روزهای اول این حرفه‌ای‌گری در صحبت‌های بسیاری از اعضای این رادیو دیده نمی‌شد اما امروز این تبحر به‌آسانی قابل‌مشاهده است. ما از سراسر کشور، از روستاهای مرزنشین تا اهالی پایتخت، شنونده و گوینده داریم.
بیش از 50درصد دوستان ما از اهالی تهران نیستند. در ابتدا قصد داشتیم پایه فعالیت را در تهران بگذاریم؛ به دلیل ملاقات‌های حضوری راحت‌تر اما متوجه شدیم که در شهرستان‌ها با استقبال بیشتری روبه‌رو شده‌ایم. اگر بتوانیم آیتمی در شبکه‌های رادیو داشته باشیم بی‌شک مخاطبان بیشتری رادیوتوان را خواهند شناخت.
آینده رادیوتوان را چطور می‌بینید؟
آینده رادیوتوان را با حمایت رسانه ملی از ما، بسیار درخشان می‌بینم. طبق کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت، آن‌ها در طول هفته ساعاتی از برنامه‌های‌شان را باید به ما اختصاص دهند اما متاسفانه این اتفاق نیفتاده است.
گاهی در مناسبت‌های مرتبط با بهزیستی یا روز معلولان ما را دعوت می‌کنند اما پس‌ازآن به‌سرعت فراموش می‌شویم تا سال بعد و این کار درستی نیست.
زهرا خان‌اُف
«زهرا خان‌اُف» با بیماری ام‌اس دست‌وپنجه نرم می‌کند. او از سال76 کارآموز مجتمع آموزشی نیکوکاری رعد بوده و در آنجا مهارت‌های کامپیوتری را یاد گرفته است.
طراحی صنعتی و ساختمان را نیز تا مرحله‌ای جلو برده و در سال86 در دانشگاه صنایع و معادن دوره نرم‌افزار را گذرانده است. او سال94 وارد دانشگاه عملی-کاربردی رعد شده و فناوری اطلاعات خوانده است. وی درباره چگونگی تشکیل رادیوتوان به «صبح‌نو» چنین می‌گوید:
من و آقای رستمی هر دو دانشجوی مهندسی فناوری اطلاعات بودیم و در اواخر این دوره تصمیم گرفتیم رادیوتوان را با ایده‌ای از ایشان و حمایت مالی من راه‌اندازی کنیم.
در ابتدا نام این استارتاپ رادیو بهزیستی بود اما بعدتر تصمیم گرفتیم نامش را به «رادیو توان» تغییر دهیم. من برای این استارتاپ بیشتر نقش پشتوانه مالی و مشورتی را داشته و حضوری نامحسوس در کار دارم. دوستان دیگر زحمات بیشتری برای آن می‌کشند و مرا به‌عنوان مادر رادیو قبول کرده‌اند.
