رییس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، ادغام خدمات توانبخشی در نظام شبکه کشور و اختصاص پنج درصد تخت‌های بیمارستان‌های عمومی به خدمات توانبخشی را برای ارتقای این حوزه ضروری دانست.
دکتر حمیدرضا خانکه در اجلاس روسای دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی کشور گفت: با دستور وزیر بهداشت و همکاری دبیرخانه شورایعالی سلامت و امنیت غذا و گروهی از نمایندگان دستگاه‌های اجرایی، جلسات تدوین سند ملی توانبخشی هر دو هفته یکبار در دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی برگزار می‌شود و که تا دو هفته آینده این سند آماده رونمایی می‌شود.
رییس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی ادامه داد: ۱۳۶ مرکز جامع توانبخشی در کشور فعال هستند که متاسفانه به علت کمبود پوشش بیمه‌ای، نبود نظام ارجاع، منطقی نبودن تعرفه‌ها، این مراکز توسعه پیدا نکرده‌اند.
خانکه افزود: مطب‌ها و دفاتر خصوصی گسترش خوبی داشته‌اند، اما این مطب‌ها و دفاتر در قالب سیستم‌های اعتباربخشی قرار نمی‌گیرند و گسترش آن‌ها نیز به واسطه ارتباط مستقیم با مردم است و مبالغی نیز که دریافت می شود در برخی موارد، مطابق با تعرفه استاندارد نیست.
وی گفت: دلیل عدم رشد بخش دولتی در توانبخشی عدم تربیت و توزیع نیروی انسانی و نظارت کافی در این بخش بوده است. در حالیکه ایران، تنها کشور منطقه است که آموزش دانشگاهی در حوزه توانبخشی دارد که امیدواریم بتوانیم از کشورهای منطقه، دانشجوی بیشتری جذب کنیم.
ضرورت اجباری شدن دوره طرح توانبخشی
وی افزود: طرح حوزه توانبخشی باید همانند طرح تعهد نیروی انسانی شود تا بتوان از توان علمی و تخصصی فارغ التحصیلان علوم توانبخشی برای ارائه خدمات به نیازمندان، نهایت استفاده را ببریم.
رییس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی ادامه داد: بیمارستان رفیده که تحت پوشش این دانشگاه است، ۸۰ تخت دارد و شیوه‌نامه‌های بستری، سه تا ۲۱ روز و همچنین ۶۳ روز است و به علت کمبود تخت توانبخشی در کشور، فهرست انتظار و در نوبت بستری برای افراد ضایعه نخاعی، حدود شش ماه و هشت ماه است.
خانکه اظهار داشت: سنجه‌های اعتباربخشی در زمینه توانبخشی، ضعیف هستند و مراکز خصوصی و دولتی انگیزه‌ای ندارند که بخش توانبخشی خودشان را گسترش دهند. مراکز مراقبت در منزل (بالینی و توانبخشی) که می‌توانند بار بستری را کاهش دهند نیز تعدادشان بسیار کم است.
خدمات توانبخشی مبتنی بر اجتماع
وی افزود: مراکز توانبخشی مبتنی بر اجتماع، که قبلا در کنار خانه‌های بهداشت بود، متاسفانه چند سالی است که از خانه‌های بهداشت فاصله گرفته‌اند.
اگر بتوانیم خدمات توانبخشی مبتنی بر اجتماع را در سیستم بهداشتی کشور ادغام کنیم، مطمئنا بهره‌مندی جامعه از این خدمات، گسترش می یابد.
رییس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی با بیان اینکه در حوزه آموزش باید دبیرخانه مستقلی شکل بگیرد، گفت: باید دانشکده‌های علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی در کشور به خصوص در مناطق کمتر برخوردار راه‌اندازی شوند و با تضاد منافع برای تربیت نیروی متخصص حوزه توانبخشی مقابله شود.
خانکه افزود: برای ماندگاری اعضای هیات علمی حوزه توانبخشی در مناطق محروم نیز باید برنامه‌ریزی شود و کوریکولوم (برنامه آموزشی) رشته‌های پزشکی به گونه‌ای طراحی شود که حتما واحدی برای آشنایی دانشجویان پزشکی با حوزه توانبخشی وجود داشته باشد.
اضافه کردن دروس توانبخشی و تقویت رشته‌های بین رشته‌ای در توانبخشی که ۱۰۰ درصد وابسته به فناوری‌های توانبخشی است، نیز پیشنهاداتی است که می تواند اجرایی شود.
وی با اشاره به حمایت‌های سازمان بیمه سلامت کشور از خدمات توانبخشی، با پیشنهاد تعریف بسته‌های خدمتی در حوزه بیمه‌ای گفت: آمادگی کمک و همکاری در این زمینه را داریم. امیدواریم پوشش بیمه‌ای به گونه‌ای پیش رود که دانشگاه‌ها رغبت بیشتری برای مداخله در حوزه توانبخشی داشته باشند.
رییس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی افزود: ایجاد تولیت واحد برای حوزه توانبخشی، ادغام خدمات توانبخشی در نظام شبکه کشور، توسعه آموزش توانبخشی، افزایش مراکز تحت حاد، اختصاص پنج درصد از ۱۵۰ هزار تخت بستری در بیمارستان‌های عمومی کشور به خدمات توانبخشی، ایجاد بانک اطلاعات جامع برای افراد دارای معلولیت، شکل گیری ساختار نظارت، ارزشیابی و اعتباربخشی خدمات توانبخشی، تدوین سیاست‌های تشویقی برای متخصصان این حوزه و تولید شواهد علمی، راهکارهای تقویت این حوزه هستند.
خانکه با اشاره به لزوم توجه بیشتر به حوزه سلامت اجتماعی در نظام سلامت کشور گفت: حجم زیادی از بار سلامت از بخش‌های بیرونی نظام سلامت است، مثلا ما در حوادث ترافیکی اصلا نقشی نداریم، اما سالی ۴۰ هزار معلول به نظام سلامت تحمیل می‌شود و سالانه ۵۰۰ هزار مراجعه به نظام سلامت در این بخش داریم.
ضرورت ایجاد رصدخانه سلامت اجتماعی
وی افزود: نظام سلامت در آلودگی هوا نقشی ندارد، اما بیماران متاثر از آلودگی هوا، به مراکز نظام سلامت مراجعه می‌کنند. بار کمبود سواد سلامت جامعه، بر دوش ماست و در واقع، باری که به نظام سلامت تحمیل می‌شود، از جانب حوزه‌های اجتماعی است که انتظار می‌رود بتوانیم یک رصدخانه سلامت اجتماعی در کشور داشته باشیم تا این شاخص‌ها را رصد کنیم و بتوانیم در سیاستگذاری‌ها، از آن‌ها کمک بگیریم.
بنابر اعلام وبدا، رییس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی در همین راستا، از افتتاح دانشکده سلامت اجتماعی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی خبر داد و گفت: این دانشکده، نخستین دانشکده سلامت اجتماعی در منطقه است که در زمینه ارائه خدمات آموزشی و پژوهشی حوزه سلامت اجتماعی فعالیت خواهد کرد.
